MEDYALAB - 1. SAYI

Bu durumda, geride hangi veri izini bırak- tığımızı düşünmek, paylaşımlarımıza ait ileride karşılaşacağımız olası etkileri göz önünde bulun- durmamızı sağlayabileceği için önemlidir. Bu far- kındalığa sahip olmak, ayak izimizin gelecekte bize yaşatabileceği negatif deneyimlerden korunmak açısından faydalı olacaktır. Örneğin, elektronik posta gönderirken, dijital ayak izimizi bıraktığımı- zın bilincinde olmak, mesajın sonsuza dek çevrim içi kalabileceği gerçeğini göz önünde bulundur- mamıza ve ileride bize zararı dokunabilecek bir içerik göndermemizi engellemeye neden olabilir. Dahası, sosyal medya sitelerinde yaptığımız pay- laşımlar söz konusu olduğunda, neleri yayınladığı- mız konusunda daha dikkatli olmamızı sağlayabilir. İçeriği sosyal medya sitelerinden sık sık silebilsek dahi, dijital veriler çevrim içi olarak paylaşıldıktan sonra, onları İnternet’ten kalıcı olarak silebilmenin hiçbir garantisi yoktur. Dijital ayak izimizin, haya- tımız boyunca karşımıza çıkabileceği gerçeğini göz önünde bulundurduğumuzda, dijital ortamda yap- tığımız her paylaşımın uzun vadede bize getireceği sonuçları göz önünde bulundurmuş oluruz. Özellikle, son yıllarda (“Sharenting” adlı yazımda bahsettiğim gibi) çocukları hakkında gö- rüntü, video, ses... vb. içerik paylaşan ebeveyn- lerin, yaptıkları paylaşımların, çocuklarının dijital ayak izini, henüz onların izni olmadan oluşturdu- ğunu belirtmeliyim. Zamanı geldiğinde birilerinin çocuğumuzun dijital ayak izine bakmak isteyece- ğini unutmamak gerekir. Örneğin, ileriki hayatında çocuğumuzun ismini internet ortamında arattığı- mızda, karşımıza çıkacak durumları göz önünde bulunduralım. Gelecekteki bir işveren kendisiyle görüşmeden önce hakkında dijital ortamda bir arama yapabilir veya bir devlet kurumu aynı şe- kilde kendisi hakkında bir arama yapabilir ya da tamamen sosyal hayata odaklanacak olursak, ar- kadaşları internette çocuğumuzun ismini arayabi- lirler. Bunun sonucu olarak, çocuğumuz hakkında yaptığımız paylaşımların onların gelecekteki ha- yatlarında karşılarına çıkabilecek istenmeyen içe- rikler olabileceği, onları rahatsız edip, itibar zede- leyici, olumsuz psikolojik ve sosyal etkilere neden olma ihtimalini de göz ardı edilmemesi gereken bir durum olarak karşımıza çıkar. Yeri gelmişken, ebeveynlere bu konu hakkında kitap önerisinde bulunarak yazımı sonlandırıyo- rum: “Tekno Tavşan Tata ile Teknolojik Masallar Serüve- ni: Dijital Ayak İzini Öğreniyorum.” “Tina, teknolojiyi ve teknolojik aletleri kullanmayı çok seven bir kız çocuğudur. İnternet’te oyunlar oynamayı, bahçelerinde arkadaşları ile oyun oy- namaya tercih etmektedir. Bir gün, anne ve ba- basının ısrarıyla arkadaşları ile oyun oynamak için bahçelerine çıkan Tina’nın yolu, Tekno Tavşan Tata ile kesişir. Baytlar Diyarı’na doğru heyecan dolu bir yolculuğa çıkan ikili, internet ve dijital ayak izi kavramlarının derinliklerine indikleri bir macera yaşarlar.” Kitap, teknoloji kullanımının beraberinde getirdiği tehlikeleri; öyküleme yoluyla, çocukların anlayabi- lecekleri şekilde, gerçek yaşamla bağlantılı olarak anlatır. “Dijital Ayak İzi” konusunda, ebeveynlere ve çocuklara, faydalı bilgiler verir. D i j i t a l Ay a k İ z i m 44 MEDYALAB KAS IM 2020