MEDYALAB - 4. SAYI

31 30 Me dy aL ab Şub a t 2 0 2 1 30 Me dy aL ab Şub a t 2 0 2 1 31 BLACK MIRROR (2011) Tüketim kavramından hareketle distopik bir dizi analizi: Black Mirror dünyası B u çalışmada ‘‘Black Mirror dizisinin No- sedive adlı 3. sezon 1. bölümünün incele- mesi yapılarak çeşitli sorulara cevap aran- mıştır. Dizinin konu- su ve vermek istediği mesaj analiz edilmeye çalışılmış, buradan yola çıkılarak tüketim ve toplum, tüket- im ve statü gibi konulara değinilerek dizinin dünyanın geleceğine dair iz- leyicilerin zihnine nasıl bir gelecek tablosu çizdiği ve bunu nasıl bir se- naryo kurarak izleyicilere aktardığı değerlendirilmiştir. Bu çerçevede dizinin ilgili bölümü, sosyal medya kullanımı üzerinden ve teknolo- jinin varacağı boyuttan hareketle, insanların günlük alışkanlıklarının, değerlerinin ve davranış örüntüler- inin değişeceğini vurgular. Dizinin bu bölümü aynı zamanda günümüz insanının teknolojiyi iyi anlamda kullanmamalarına dair bir eleştiriyi de bünyesinde barındırmaktadır. Bu bağlamda dizi araç olan sosyal me- dyanın amaç haline evirilip insanlar arası sosyal etkileşimi kötü etkiley- en bir unsur haline geldiğinin ve bunun gelecekte daha belirgin bir hala bürüneceğinin de altını çizme- ktedir. 1970’lerde başlayan ve 1990’lardan sonra hızla devam eden internet kullanımı, web sitelerinin, portallarınyaygınlaşmasıylakullanıcı sayısını artırmış, 2000’li yıllarda so- syal medyanın işlerlik kazanmasıyla her kesimden insanı ilgilendirecek noktalara ulaşmıştır. Günümüzün sanal ortam kullanıcıları tarafından bir alışkanlık haline gelen sosyal medya kullanımı, her kültürden ve her kesimden geniş kitlelerin, so- syal taleplerine yanıt verirken; aynı zamanda bu ortamı eleştirenlerin odak noktasında bulunmaktadır. (Vural ve Bat, 2010) Dizinin konusunu aslında günümüzde tohumlarını yavaş yavaş toplumların alışkanlıkları arasına at- mış ve yer edinmiş olan sosyal me- dya oluşturur. Sosyal medyanın günümüzdeki etkilerinden yola çıkarak fütüristik bir bakış açısıy- la gelecekte toplum ve sosyal medya ilişkisinin nasıl bir boyuta evirileceği üzerine kuruludur. Bu bağlamda hızla gelişen teknoloji ve internet ağları çerçevesin de insanların günlük yaşantılarının önemli bir bölümünü harcadıkları sosyal medya ile günümüz toplumunun sosyal medyayla olan ilişkisine değinecek olursak. Günümüzde sosyal medya kul- lanımının artmasıyla birlikte insan- lar sanal ortamda kendilerini old- uklarından farklı göstermek gibi bir düşüncenin ürünü olan başkal- arı tarafından beğenilme ve kabul görmek arzuları doğrultusunda birtakım çabalara girişmektedirler. Bunun için özellikle de ‘’Bir şeye sahip olduğun için sana hayran kal- acaklar’’düşüncesiyle kullandıkları ürünlerden gittikleri mekanlara, yedikleri yemekten dinledikleri müziğe kadar diğerlerinin de gör- meleri için sosyal medya araçları yoluyla paylaşım yapmaktadır- lar. İnsanlar sahte gösterişlerinin sanal ortamda diğerleri tarafından karşılık bulması ve beğenilmesin- den dolayı vereceği mutluluğun yanı sıra sanal ortam da en iyi ürünleri kullanıp en iyi ortamlar- da poz vererek kendilerini kanıt- lama ve statülerini bu şekilde iyi bir konuma yükselttiklerini düşün- mektedirler. Bu ise materyalist bir düşüncenin doğmasını kaçınılmaz kılmaktadır. Buradan hareketle in- sanların çoğu amaç haline getird- ikleri sahip olma arzusuyla hareket ederek mutluluğu, başarıyı, statüyü, prestiji sahip oldukları ürünlerle ölçmeye başlamıştır. Bu ise sınırsız istek ve ihtiyaç sahibi insanoğlunun sürekli yeni olana trend olana modada kabul görene yönelmesine yol açmıştır. Tüm bu küresel ölçekte yaşanan gelişme- ler ilk zamanlardan bu yana pek çok değişimi beraberinde get- black mırror Hozan Yıldız İstinye Üniversitesi öğrencisi irmiştir önceleri geleneksel üre- tim teknikleriyle üretim yapan toplumlar sanayi devrimiyle be- raber; ‘’Massproduction olarak da adlandırılan, tek tip ürünün yığın- lar halinde üretilerek, birim başına sabit maliyetin azaltıldığı üretim sistemine’’ yani kitlesel ve seri üretime geçmiştir. Bununla da yetinmeyen Z kuşağı günümüz toplumu yapay zekâ yoluyla kişiselleştirilmiş ürünlere yönelmeye başlamıştır. Filmde de bunu yapay zekayı kullanarak kişiselleştirilmiş bir ev sunan emlakçı da görüyoruz. Emlakçı evi sunarken bekar olan Lacie Pound’un sosyal medya dat- alarından yararlanarak onun hoşu- na gidecek hologram bir eş tasar- lar ve evi kiralattırmaya çalışırken bunu kullanarak mutluluğun an- ahtarı gibi sunmaya çalışır. Bu durumu dizideki bu ka- relerle (08.43-10.34) örneklendi- rebiliriz. Özetle dizinin bu bölümü günümüz insanının sosyal me- dya ve tüketim alışkanlıklarından yola çıkarak ışık yaktığı toplumun kültürel damarlarında kan akışını değiştiren gelişmelerin ileride nasıl bir merhaleye varacağını gözler önüne sermektedir. Bu konudaki bireysel düşüncem ve